Waarom valt mijn hond uit naar andere honden?
Het is een vraag die vaak voorbij komt: waarom valt mijn hond uit naar andere honden? In deze blog neem ik je mee in de meest voorkomende redenen waarom honden uitvallen naar andere honden.
Ik leg je uit wat je beter niet kunt doen als je hond uitvalt naar andere honden en wat je juist wel moet doen om dit zo veel mogelijk te voorkomen. Laten we beginnen met een beschrijving van een veelvoorkomende situatie. Misschien herken je het wel?
Tijdens een rustige wandeling valt je hond opeens uit naar een andere hond
Je loopt rustig met je hond te wandelen, terwijl je hond netjes naast je loopt en af en toe even in de berm snuffelt. Plotseling zie je in de verte op het smalle pad waar je loopt een tegenligger de hoek om komen. Met een hele grote hond.
Je merkt dat je wat gespannen wordt. Ook je hond heeft het gezien en blijft stilstaan. Snel maak je de lijn wat korter en trekt je hond mee, zodat je zo snel mogelijk de andere hond kunt passeren. Wat aarzelend en volledig gefocust op de andere hond, loopt je hond met je mee. Omdat je hond langzamer begint te lopen en jij door de spanning juist snel door wilt lopen, komt er steeds meer spanning op de riem te staan.
Nog slechts een paar meter om de tegenliggers te passeren. Dan maakt je hond plotseling een grote sprong naar voren in de richting van de andere hond en begint als een bezetene te blaffen met grote ontblote tanden. Je zet je schrap en kan hem nog maar net bij je houden om een echte confrontatie te voorkomen.
Snel trek je je hond nog verder naar voren om te kunnen passeren. Je stamelt wat verontschuldigingen naar de begeleider van de andere hond, die overigens nauwelijks lijkt te reageren op jouw hond. En met een rood hoofd van inspanning en schaamte vervolg je snel je wandeling.
Valt je hond uit naar andere honden door een slechte opvoeding, agressie of onvoldoende training?
Uitvalgedrag is iets wat best vaak voorkomt en wat veel mensen onzeker en angstig maakt als ze gaan wandelen met hun hond. Het zorgt voor schaamte en wanhoop. Veelvoorkomend gedachten zijn dan dat de hond niet goed is opgevoed of zelfs agressief is. Ik kan je geruststellen, want beiden zijn niet waar. Het uitvallen van je hond heeft weinig te maken met zijn opvoeding. En honden zijn vanuit de basis helemaal niet agressief, ze zijn er juist een kei in om conflictsituaties te vermijden.
Een veelvoorkomende gedachte is dat de oplossing ligt in het trainen van de hond om uitvalgedrag in het vervolg te voorkomen. Helaas heeft dit weinig tot geen effect. De kans op terugval en zelfs een versterking van het gedrag is groot. Bovendien is trainen slechts symptoombestrijding en het daadwerkelijke onderliggende ‘probleem’ wordt hiermee niet opgelost.
De daadwerkelijke reden waarom je hond uitvalt naar andere honden
1. Je hond valt uit naar andere honden omdat hij zich onveilig voelt
Uitvalgedrag heeft er alles mee te maken dat je hond zich op het moment dat hij uitvalt onveilig voelt.
Geen controle uit kunnen oefenen
Allereerst heeft de hond op het moment dat hij uitvalt vaak het gevoel geen controle uit te kunnen oefenen op de situatie en dat geeft een gevoel van angst. Hij zit vast aan een (korte en vaak gespannen) lijn, wat hem verhinderd om op een natuurlijke manier te communiceren met de tegenligger. Over het algemeen zullen honden als ze elkaar tegenkomen elkaar uit de weg gaan. (Ik weet het, er zijn heel veel honden die direct op een andere hond aflopen, maar dat is weer een heel ander verhaal: lees er hier meer over). Vanuit hun natuurlijke en gebalanceerde gedrag zullen ze de andere hond nooit op een directe manier benaderen.
Niet op een natuurlijke manier kunnen communiceren
Honden zijn vaak al op een grote afstand van elkaar aan het communiceren met elkaar. Wanneer je hond stil blijft staan of langzamer gaat lopen, wil hij duidelijk maken aan de andere hond dat hij geen kwaad in de zin heeft. Vaak blijft hij dan ook regelmatig even staan om te snuffelen, een kalmeringssignaal. Willen de honden elkaar begroeten, dan lopen ze in een grote boog om elkaar heen. Ze lopen nooit in een rechte lijn op elkaar af. Op die manier zijn ze heel beleefd naar elkaar en laten ze aan elkaar weten dat ze vriendelijke bedoelingen hebben.
De enige 'uitweg' is uitvallen naar andere honden
En je raad het al. Als je hond aan een korte (vaak in deze situatie ook nog gespannen) lijn zit, heeft hij niet de ruimte om met een boog om de andere hond heen te lopen. Hij zit vast en kan geen kant op. Daarnaast wordt hij ook nog eens ‘gedwongen’ om op korte afstand de andere hond te passeren. Dat geeft enorm veel spanning en stress bij je hond. Hij heeft geen controle over de situatie en ervaart misschien zelfs angst. De enige uitweg en de enige manier om dan zoveel mogelijk ruimte te creëren tussen hem en de andere hond is door agressie te tonen en dus uit te vallen.
2. Je hond valt uit naar andere honden omdat jij je onzeker, gespannen of angstig voelt
Daarnaast heb jij als eigenaar waarschijnlijk al met meerdere uitvallen van je hond te maken gehad. Je ervaart dus ongewild zelf ook een hoop spanning in het passeren van een andere hond. Deze spanning zorgt ervoor dat je je schrap gaat zetten, je verkrampt. Je houdt je adem in en door de spanning maak je de riem waarschijnlijk ook kort en gespannen. Dit zijn voor je hond allemaal signalen dat het dus echt niet veilig is. En dus zal hij als er geen andere mogelijkheid meer is uitvallen.
3. Je hond valt uit naar andere honden omdat hij pijn heeft
Ook pijn is een grote veroorzaker van uitvalgedrag bij honden. Het is iets wat we ons als eigenaar vaak niet realiseren. Pijn kan chronisch zijn en ervoor zorgen dat de hond altijd veel stress ervaart. Die stress zorgt ervoor dat de hond zich niet lekker in zijn vel voelt en liever geen andere honden dicht in de buurt heeft.
Als het uitvalgedrag plotseling ontstaat, dan is het sowieso goed om eerst uit te sluiten of de hond niet ergens pijn heeft in het lichaam. Heeft hij bijvoorbeeld last van zijn rug dan heeft hij andere honden waarschijnlijk liever niet in de buurt, omdat de aanraking pijn kan doen. Acute pijn kan veroorzaakt worden door allerlei ongemakken in het lichaam, maar bijvoorbeeld ook door Giardia kan veel invloed hebben op het gedrag van de hond. Sluit bij uitvalgedrag dus altijd uit dat er sprake is van een medische oorzaak.
4. Je hond valt uit naar andere honden, omdat zijn signalen worden genegeerd of niet worden opgepikt
Nog een ander punt is dat de hond zich waarschijnlijk niet begrepen voelt of genegeerd voelt in zijn behoeften. Je hond heeft al van grote afstand opgepikt dat er een andere hond op hem afkomt en hij is al op grote afstand bezig met communiceren met die andere hond. Hij laat dan allerlei signalen zien die je als je goed oplet op kunt merken (lees hier en hier meer over de communicatie tussen honden). Vaak worden deze subtiele signalen niet opgemerkt of, erger nog, genegeerd. link
Zo kan je hond op allerlei manieren laten zien dat hij iets spannend vindt. Bijvoorbeeld door langzamer te gaan lopen, stil te gaan staan of in de berm te snuffelen. Wegkijken of wegdraaien geven ook aan dat de hond niet comfortabel is. Kwispelen met een stijve staart (dat betekent geen blijdschap, maar geeft veel spanning aan), gespannen spieren en verstijven verklappen veel spanning bij de hond. Maar ook gapen, tongelen (het kort aflikken van de lippen en/of neus), smakken of met de ogen knipperen zijn signalen die stress aangeven.
Is er geen oog voor deze signalen en dus voor de spanning en stress die de hond op dat moment ervaart, dan kan de hond zich genoodzaakt voelen om steeds heftiger gedrag te laten zien (lees er hier meer over). Uiteindelijk, als er geen andere optie meer is, zal hij uitvallen naar andere honden.
Trainen wanneer je hond uitvalt naar andere honden of niet?
Wanneer een hond uitvalt wordt er vaak gedacht dat het nodig is om de hond te trainen om het uitvallen naar andere honden te stoppen. Er wordt dan vaak gefocust op het ‘corrigeren’ van de hond op het moment dat de hond dreigt uit te gaan vallen of het afleiden van de hond. Maar hiermee wordt de oorzaak, het onveilige gevoel van de hond, niet weggenomen. Het kan er zelfs voor zorgen dat de hond juist in verwarring raakt en alleen maar meer spanning en onzekerheid opbouwt.
Door het gedrag van uitvallen naar andere honden te onderdrukken, loopt de druk en de stress in de hond steeds verder op. Het gevoel van onveiligheid en angst, de oorzaak van het uitvallen, wordt niet weggenomen. Alleen het gedrag waarmee uiting wordt gegeven aan dit gevoel wordt onderdrukt. Gebeurt het regelmatig dat de hond zich ‘in moet houden’ terwijl de hond zich onveilig voelt, dan kan dit op de lange termijn leiden tot steeds explosiever uitvalgedrag.
Waar moet je op letten en wat kun je doen als je hond uitvalt naar andere honden?
Wanneer je hond regelmatig uitvalt naar andere honden, dan is het (extra) belangrijk om goed te kijken naar de behoeften van je hond. Op het moment dat je hond uitvalt naar andere honden voelt hij zich niet op zijn gemak en dus niet veilig. Ga dan eens onderzoeken wat je hond nodig heeft om zich veilig te voelen.
Wil je je hond écht beter begrijpen en ontdekken wat hij nodig heeft?
Ken de taal van je hond om te voorkomen dat hij uitvalt naar andere honden
Het gedrag van je hond
Om ervoor te zorgen dat je de behoeften van je hond snapt, is het belangrijk om de lichaamstaal van je hond goed te leren begrijpen. Kijk dus eens goed naar het gedrag van je hond. En dan vooral op het moment dat je nog op grotere afstand bent van een andere hond. Welke signalen laat je hond zien? Blijft hij stilstaan om eens goed te kijken? Houdt hij zijn pas in? Dan is het duidelijk dat hij twijfelt over de situatie.
De houding van je hond
Let ook goed op de houding van je hond. Maakt hij zich groter of juist kleiner? Spant hij zijn spieren aan of is/ blijft hij ontspannen? Wees alert op de spanning in het lichaam van je hond. Kijk ook goed naar de staart van je hond. Als zijn staart plots omhoog schiet dan is er sprake van spanning. Ook als hij kwispelt op een manier waarop alleen het puntje van de staart beweegt (gespannen kwispel) dan is er sprake van veel spanning bij je hond. Wees dan extra alert.
Het gelaat van je hond
Daarnaast is het ook goed om te kijken naar het gelaat van je hond. Misschien trekt hij wel een frons in zijn voorhoofd? Of het lijkt alsof hij verontrust kijkt. Dat lijkt dan waarschijnlijk niet alleen zo, waarschijnlijk voelt hij zich ook zo. Het kan ook zijn dat hij zijn kaken gespannen op elkaar trekt of dat hij tongelt. Dit zijn allemaal signalen dat je hond zich niet comfortabel voelt.
Hoe reageert je hond op jou en hoe voel jij je?
Ook belangrijk om op te letten is hoe je hond met jou in contact is. Maakt hij contact met jou? Merk je nervositeit op in het contact maken? Zoekt je hond steun bij jou? Blijf zelf vooral ook kalm in zo’n situatie. Haal een paar keer goed adem en voel ook eens of jij spanning hebt. Voel je spanning, kijk dan eens waar jij op dat moment zelf behoefte aan hebt.
Op het moment dat jij kalm bent dan zal je hond ook meer ontspannen zijn. Maar als jij je erg gespannen voelt, dan zal dat voor je hond een extra bevestiging zijn dat de situatie niet veilig is. Let dus goed op wat je hond op dat moment aankan, maar ook wat jij op dat moment zelf aan kan.
Hoe reageert de andere hond?
Vergeet ook niet naar de andere hond te kijken. Hoe reageert de hond op de aanwezigheid van jou en jouw hond? Merk je veel spanning of veel opwinding bij die andere hond, dan kan dit extra bedreigend overkomen op jouw hond.
Hoe reageer jij als je bang bent dat je hond uitvalt naar andere honden?
Voelt het te spannend? Twijfel niet en draai om (of neem een afslag) en kijk of je je route op een andere manier kunt vervolgen. Het is helemaal oké om afstand te nemen van andere honden als je hond zich niet veilig voelt. Het betekent niet dat je hond niet sociaal is of agressief is. Je bent juist fantastisch bezig door je hond vertrouwen te geven in jou en je hond en jij bouwen hiermee zelfvertrouwen op. Je hond ervaart hiermee dat hij controle uit kan oefenen op de situatie. Dat zorgt er automatisch voor dat hij zich sneller en makkelijker ontspant en de spanning niet verder opbouwt.
Dit gaat jullie helpen om de situatie steeds beter en makkelijker in te schatten en daarop in te spelen. Hiermee geef je je hond vertrouwen, omdat je luistert naar zijn behoeften.
Voel je dat er niet veel spanning is en voel je de ruimte om door te lopen? Blijf dan altijd goed naar de signalen van je hond kijken en speel daar op in. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de afstand tussen jouw hond en de andere hond zo groot mogelijk is als de spanning toch oploopt. Steek de straat over en geef je hond meer riemlengte om zelf te beslissen om in een boog om de andere hond heen te lopen. Je hond zal steeds meer ruimte en vertrouwen voelen om dit te doen. En op deze manier bouwen jullie samen steeds meer positieve ervaringen op.
Herken de subtiele spanningsopbouw in je hond en je hond valt niet meer uit naar andere honden
Door goed te letten op de signalen van je hond leer je steeds beter en sneller de subtiele spanningsopbouw van je hond herkennen.
Je leert hierdoor steeds beter de behoeften van je hond begrijpen. Op basis hiervan en de mate van spanning kun je beter beslissingen nemen voor jouw hond in spannende situaties. Door een andere route te lopen of meer afstand te creëren tussen jouw hond en de andere hond.
Je herkent dit steeds beter en steeds sneller. En je merkt dat je hond steeds meer vertrouwen opbouwt en zich veiliger voelt. Daardoor bouw jij ook steeds meer zelfvertrouwen op. Je hond voelt zich veilig doordat hij ervaart controle te hebben over de situatie en hij merkt dat jij je veilig voelt. En hij voelt zich veilig bij jou. Samen vormen jullie een goed team wat precies weet hoe om te gaan met lastige situaties.
Zo wordt samen wandelen weer leuk en ontspannen.